KCSE Kiswahili Fasihi Resources

FAFANUA MAJUKUMU YOYOTE MANNE YA NYIMBO KATIKA JAMII. (AL 8)

24/12/2022

0 Comments

b) Fafanua majukumu yoyote manne ya nyimbo katika jamii. (Al 8)

Fafanua majukumu yoyote manne ya nyimbo katika jamii. (Al 8)

ni hifadhi za matukio muhimu ya kihistoria katika jamii
hutumiwa kama nyenzo ya kupitisha utamaduni
hutumiwa kama burudani
huakisi umbuji wa tamaduni mbalimbali
huhamasisha watu kutenda mambo mbalimbali
huelimisha na kupitisha maarifa mbalimbali miongoni mwa wanajamii
ni kiakisi cha fahari walio nayo wanaohusika katika utamaduni wao. Aina na maana za nyimbo

0 Comments

Nyumbani mwetu mna papai lilioiva lakini siwezi kulichuma – ndugu wa kiume asimuoe nduguye wa kike

24/12/2022

0 Comments

Tumia kifungu kifuatacho kujibu maswali yanayofuata

a) Nyumbani mwetu mna papai lilioiva lakini siwezi kulichuma – ndugu wa kiume asimuoe nduguye wa kike.

I) Bainisha kipera kinachorejelewa (Al 1).

Kitendawili

II) Andika shughuli moja ya Kijamii na moja ya Kiuchumi ambazo huendelezwa katika jamii ya utingo huu. (Al 2)

Kijamii – ndoa (kulichuma/ ndugu wa kiume asimuoe nguye wa kike).
Kiuchumi – kilimo – paipai lilioiva

III) Eleza dhima nne za kipera kinachorejelewa katika jamii yako. (Al 4)

Umuhimu

Kuburudisha jioni baada ya kazi
Kukuza ubunifu wa kuvitunga kwa kulinganisha vitu katika mazingira ili kuviunda.
Kuimarisha uwezo wa kukumbuka.
Kukuza uwezo wa kufikiri kwani mfumbiwa huhitaji kufikiri sana ili kupata jibu.
Kuleta umoja na ushirikiano katika jamii kwa kuleta watu pamoja wakati vinategwa.
Kuimarisha ujuzi wa kujieleza kwa lugha.
Kupanua ujuzi wa mazingira wa mtoto.
Kuendeleza utamaduni wa jamii kama Nyumbani mwetu mna papai lilioiva lakini siwezi kulichuma – Ndugu wa Kiume asimuoe nduguye wa kike.
Kukejeli au kudharau tabia mbaya kama wazungu wawili wanachungulia dirishani – Makamasi

IV) Wewe ni mwasilishaji wa kipera hiki jukwani. Eleza mambo matano ambayo utazingatia katika uwasilishaji wako. (Al 5)

Kutumia fomyula/muundo maalum. Mifano
Mtegaji : Kitendawili
Mteguaji : Tega
Kutumia ukakamavu wa kuweza kuzungumza hadharani.
Kuwa na uelewa wa mazingira na masuala ibuka katika jamii ili kuweza kuwasilisha dhana zisizopatikana katika mazingira yake.
Ufahamu mpana wa lugha ili aweze kuitumia kwa uhodari na kuwasilisha kwa wepesi.
Kuwa mchangamfu na mcheshi ili kunasa makini ya hadhira na kuzuia isikinai.
Ufahamu mpana wa utamaduni husika ili kuzuia kutumia maneno na ishara zinazoweza kuwaudhi au kupingana na Imani za hadhira.
Kushirikisha hadhira kama vile kuimba, maswali ya balagha ili isikinai.
Kudramatisha ili kuonyesha picha Fulani kama vile kuiga toni, sauti, na kiimbo kulingana na swala analowasilisha.
Kutumia ishara za uso, mwili na miondoko kulingana na hali anayoigiza.
Ufasaha wa lugha ili kuwasilisha mawazo kwa njia mwafaka na inayovutia.
Kubadilisha toni na kiimbo kulingana na hali tofauti unazoigiza kama huzuni.
Ufaraguzi/kubadilisha uwasilishaji papo hapo kutegemea hadhira na kutoa mifano inayofahamika kutoka katika mazingira ya hadhira.

0 Comments

ELEZA TOFAUTI KATI YA VITENDAWILI NA METHALI.

15/12/2022

0 Comments

Eleza tofauti kati ya vitendawili na methali. (Alama 5)

Eleza tofauti kati ya vitendawili na methali. (Alama 5)

Vitendawili huwa na fomyula ya uwasilishaji ilhali methali haina fomyula mahususi.
Vitendawili huwa na fumbo ambalo lazima lifumbuliwe hapo hapo na hadhira ilhali methali fumbo halifumbuliwi papo hapo na huwasilishwa na mwenye kutumia methali.
Vitendawili ni maarufu kwa vijana ilhali methali huwa maarufu miongoni mwa wazee na watu wazima.
Vitendawili hutolewa kwenye kikao maalum ilhali methali si lazima zitengewe vikao maalum.
Vitendawili huwa na hadhira tendi ilhali methali huwa huwa na hadhira tuli.
Vitendawili huwasilishwa kwa majibizano ilhali methali huwasilishwa kwa kauli moja tu na msemaji.

(5x1)

0 Comments

Jadili mifano mitano ya ngomezi za kisasa.

15/12/2022

0 Comments

Jadili mifano mitano ya ngomezi za kisasa (alama 5)

Jadili mifano mitano ya ngomeziza kisasa. (alama 5)

Milio ya ambulensi
Toni katika rununu
Kengele shuleni
Toni katika saa
Kengele za milangoni

(5x1)

0 Comments

ELEZA MAANA YA; VITANZA NDIMI TARIHI VIVUGO MATAMBIKO MAAPIZO

15/12/2022

0 Comments

Eleza maana ya; (alama 5)
i. Vitanza ndimi
ii. Tarihi
iii. Vivugo
iv. Matambiko
v. Maapizo

Eleza maana ya; (alama 5)
i. vitanza ndimi- ni kauli au sentensi zenye maneno ambayo yana mfuatano wa sauti zinazotatanisha kimatamshi.
ii. Tarihi- ni rekodi za matukio ya kihistoria ambayo hupangwa yakifuatana kiwakati na huwasilishwa kwa njia ya masimulizi bila ya kutolewa ufafanuzi.
iii. Vivugo- ni maigizo ya kujigamba ambayo yanaweza kuambatanishwa na ngoma na maleba.
iv. Matambiko- ni sadaka au ada inayotolewa kwa Mwenyezi Mungu, miungu, pepo au mizimu
v. Maapizo- ni maombi maalum ya kumtaka Mwenyezi Mungu , miungu au mizimu ili kumwadhibu mhusika hasidi, mkinzani au mwovu. (5x1)

0 Comments

Fafanua sifa za nyimbo za watoto. (alama 5)

15/12/2022

1 Comment

FAFANUA SIFA ZA NYIMBO ZA WATOTO. (ALAMA 5)

a) Fafanua sifa za nyimbo za watoto. (alama 5)

Hujaa urudiaji
Huashiria kazi za jamii husika
Hutumia kiimbo cha juu
Huimbwa kwa toni ya furaha
Huambatanishwa na uchezaji wa viungo vya mwili.
Huhimiza tabia chanya
Hutofautiana kutoka jamii moja hadi nyingine.

1 Comment

Fafanua mchakato/fomula ya uwasilishaji wa vitendawili.

15/12/2022

0 Comments

a) Fafanua mchakato/fomula ya uwasilishaji wa vitendawili. (alama4)

a) Fafanua mchakato wa uwasilishaji wa vitendawili. (al.4)

Kitangulizi- Mtegaji: kitendawili
Mteguaji: tega
Swali lenyewe- kitendawili kutegwa
Majibu kutolewa
Mtegaji asipooridhika huomba kupewa zawadi kisha hutoa jibu.

b) Linganisha naulinganue vitendawili na methali. (alama10)

b) Linganisha na ulinganue vitendawili na methali. (al.10)
Mfanano

Zote ni tungo fupi za semi
Zote huwa na maana fiche
Zote hutumia lugha inayojenga taswira
Zote huwa na miundo maalum ya lugha
Zote hupata maana kulingana na jamii

Tofauti

Vitendawili vina fomyula ilhali methali hazina fomyula
Fumbo la kitendawili hufumbuliwa papo hapo fumbo si lazima kufumbuliwa papo katika methali.
Vitendawili hutumiwa na watoto sana, methali hutumiwa kuonyesha hekima miongoni mwa watu wazima na wazee
Vitendawili hutolewa katika vikao maalum, methali si lazima kutengewa vikao maalum.
Vitendawili hutumia lugha ya majibizano , methali aghalabu huwa kauli moja ya msemaji.
Hadhira tendi huwa katika vitendawili , katika methali hadhira si lazima iwe tendi.

c) Toa sababu sita za kudidimia kwa fasihi simulizi. (alama6)

C) Uhamaji wa watu huwafanya kuacha utamaduni wao.

watu kuwa na mtazamo hasi kuhusu fasihi simulizi
ubidhaaishaji wa fasihi simulizi- kuandika kitabu kama vile cha methali na kubadilisha umiliki
watu kupendelea kusoma
mwingiliano wa watu huwafanya kusahau fasihi yao
teknolojia yasasa ambayo fasihi simulizi huhifadhiwa badala yaakilini.
Utamaduni wa fasihi simulizi umebadilika – babu na bibi hawawatambii watoto hadithi. Mwalimu akadirie

0 Comments

FAFANUA MAJUKUMU YOYOTE MANNE YA NYIMBO KATIKA JAMII. (AL 8)

b) Fafanua majukumu yoyote manne ya nyimbo katika jamii. (Al 8)

Nyumbani mwetu mna papai lilioiva lakini siwezi kulichuma – ndugu wa kiume asimuoe nduguye wa kike

Tumia kifungu kifuatacho kujibu maswali yanayofuata

a) Nyumbani mwetu mna papai lilioiva lakini siwezi kulichuma – ndugu wa kiume asimuoe nduguye wa kike.

I) Bainisha kipera kinachorejelewa (Al 1).

II) Andika shughuli moja ya Kijamii na moja ya Kiuchumi ambazo huendelezwa katika jamii ya utingo huu. (Al 2)

III) Eleza dhima nne za kipera kinachorejelewa katika jamii yako. (Al 4)

IV) Wewe ni mwasilishaji wa kipera hiki jukwani. Eleza mambo matano ambayo utazingatia katika uwasilishaji wako. (Al 5)

ELEZA TOFAUTI KATI YA VITENDAWILI NA METHALI.

Eleza tofauti kati ya vitendawili na methali. (Alama 5)

Jadili mifano mitano ya ngomezi za kisasa.

Jadili mifano mitano ya ngomezi za kisasa (alama 5)

ELEZA MAANA YA; VITANZA NDIMI TARIHI VIVUGO MATAMBIKO MAAPIZO

Eleza maana ya; (alama 5)
i. Vitanza ndimi
ii. Tarihi
iii. Vivugo
iv. Matambiko
v. Maapizo

Fafanua sifa za nyimbo za watoto. (alama 5)

FAFANUA SIFA ZA NYIMBO ZA WATOTO. (ALAMA 5)

Fafanua mchakato/fomula ya uwasilishaji wa vitendawili.

a) Fafanua mchakato/fomula ya uwasilishaji wa vitendawili. (alama4)

b) Linganisha naulinganue vitendawili na methali. (alama10)

c) Toa sababu sita za kudidimia kwa fasihi simulizi. (alama6)

Categories

Archives

​b) Fafanua majukumu yoyote manne ya nyimbo katika jamii. (Al 8)

​Tumia kifungu kifuatacho kujibu maswali yanayofuata

a) Nyumbani mwetu mna papai lilioiva lakini siwezi kulichuma – ndugu wa kiume asimuoe nduguye wa kike.

​I) Bainisha kipera kinachorejelewa (Al 1).

​II) Andika shughuli moja ya Kijamii na moja ya Kiuchumi ambazo huendelezwa katika jamii ya utingo huu. (Al 2)

​III) Eleza dhima nne za kipera kinachorejelewa katika jamii yako. (Al 4)

​IV) Wewe ni mwasilishaji wa kipera hiki jukwani. Eleza mambo matano ambayo utazingatia katika uwasilishaji wako. (Al 5)

Eleza tofauti kati ya vitendawili na methali. (Alama 5)

Jadili mifano mitano ya ngomezi za kisasa (alama 5)

​Eleza maana ya; (alama 5)i. Vitanza ndimiii. Tarihiiii. Vivugoiv. Matambikov. Maapizo

​a) Fafanua mchakato/fomula ya uwasilishaji wa vitendawili. (alama4)

​b) Linganisha naulinganue vitendawili na methali. (alama10)

​c) Toa sababu sita za kudidimia kwa fasihi simulizi. (alama6)

Categories

Archives

b) Fafanua majukumu yoyote manne ya nyimbo katika jamii. (Al 8)

Tumia kifungu kifuatacho kujibu maswali yanayofuata

I) Bainisha kipera kinachorejelewa (Al 1).

II) Andika shughuli moja ya Kijamii na moja ya Kiuchumi ambazo huendelezwa katika jamii ya utingo huu. (Al 2)

III) Eleza dhima nne za kipera kinachorejelewa katika jamii yako. (Al 4)

IV) Wewe ni mwasilishaji wa kipera hiki jukwani. Eleza mambo matano ambayo utazingatia katika uwasilishaji wako. (Al 5)

Eleza maana ya; (alama 5)
i. Vitanza ndimi
ii. Tarihi
iii. Vivugo
iv. Matambiko
v. Maapizo

a) Fafanua mchakato/fomula ya uwasilishaji wa vitendawili. (alama4)

b) Linganisha naulinganue vitendawili na methali. (alama10)

c) Toa sababu sita za kudidimia kwa fasihi simulizi. (alama6)