USHAIRI MASWALI NA MAJIBU MODEL13122022001

​Soma shairi lifuatalo kasha ujibu maswali.

​​Daima alfajiri na mapema
Hunipitia na jembe na kotama
Katika njia iendayo kondeni
Kama walivyofanya babuze zamani;
Nimuonapo huwa anatabasamu
Kama mtu aliye na kubwa hamu
Kushika mpini na kutokwa jasho
Ili kujikimu kupata malisho.

​Anapotembea anasikiliza
Videge vya anga vinavyotumbuiza
Utadhani huwa vimemngojea
Kwa usiku kucha kuja kumwimbia;
Pia pepo baridi kumpepea
Rihi ya maua zikimletea
Nao umande kumbusu miguu;
Na miti yote hujipinda migongo
Kumpapasa, kumtoa matongo;
Na yeye kuendelea kwa furaha
Kuliko yeyote ninayemjua
Akichekelea ha hahaha ha….

Na mimi kubaki kujiuliza
Kuna siri gani inayomliwaza?
Au nikujua au kutojua?
Furaha ya mtu nifuraha gani
Katika dunia inayomhini?
Ukali wa jua wamnyima zao
Soko la dunia la mkaba koo;
Dini za kudhani zamsonga roho
Ayalimia matumbo ya waroho;
Kuna jambo gani linamridhisha?
Kama sikujua ni kutokujua
Laiti angalijua, laitia ngalijua!.
(T. Arege)

---

​​MASWALI.

a) Eleza hali ya mzungumziwa katika shairi hili. (alama.4)
b) Huku ukitoa mifano, onyesha aina mbili za uhuru wa kishairi uliotumiwa katika shairi hili. (alama.2)
c) Fafanua aina mbili za taswira ukirejelea ubeti wa pili.   (alama.2)
d) Maswali ya balagha katika shairi hili yanasisitiza maudhui yapi?              (alama.2)
e) Bainisha vipengele viwili vya kimtindo katika shairi hili.  (alama.2)
f) Bainisha aina mbili za urudiaji zilizotumiwa katika shairi hili.  (alama.2)
g) Eleza toni ya shairi hili.    (alama.2)
h) Bainisha nafsineni katika shairi hili.         (alama.1)
i) Eleza muundo wa shairi hili.    (alama.3)

​MWONGOZO WA USHAIRI.

​a)i) Mwenyetumaini /tamaa – kubwahamu
ii) Mwenyebidii- alfajirina,mapema, kutokwanajasho.
iii) Anayefurahiamandhari – anapotembeaanasikilizavidege….
iv) Mtulivu- kunasiriganiinayomliwaza?
v) Aliyedhulumiwa – soko la dunialamkabakoo.
vii) Aliyeridhika- kunajambogani?  (2x2=2)

b) Inkisari – babuze – babuzake.
ii) Kufinyangasarufi/miundongeuyakisintaksia- kubwahamu – hamukubwa. 2x1=2)

c)i) Taswiramnuso/harufu – rihiyamaua
ii) Taswiramguso – kumpapasa, kumbusumiguu.
iii) Taswirauskivu – anasikilizavidege.
iv) Taswirayamwendo – yeyekuendeleakwafuraha.  (2x1=2)

d)i) Maudhuiyaunyanyasaji – katikaduniainayomhini?
ii) Ukosefuwahakikwabinadamumaskini – soko la dunialamkabakoo.  (2x1=2)

e)i) Tashhisi- Umandekumbusu, mitikumpapasa, upepokumpepea.
ii) Kinaya- nafsineniinafurahiilhaliduniainamhini
iii) Tashbihi – kamamtualiyenakubwahamu (2x1=2)

f)i) Urudiajiwamaneno- kama – ubeti 1
-furaha – ubeti 3
ii) Urudiajiwasauti – a, a – ubeti 2, 3
-o,o – ubeti 3
iii) Urudidajiwasilabi – ma, ma, za, za, ha, ha    (2x1=2)
g)i) Toni yauchungu- furahayamtunifurahaganikatikaduniainayomhini?
ii) Toni yakuajabia/kushangazwanajambo- kunajamboganilinamridhisha?
iii) Kuhuzunisha/masikitiko/kuhurumia- laitiangalijua.
1x2=2
kutaja-1
kueleza -1
h) Mteteziwahaki/aliyezinduka/anayelalamikiadhulumayawanyonge.
ii) Mtuanayemtazamamkulimakipita.  (1x1=1)
I)i) Linabetitatu
ii) Kilaubetiunaidaditofautiyamishororonabetinyingine.
iii) Kilamshororounakipandekimojaisipokuwaubetiwapilimshororowatisanamshororowamwishoubetiwamwisho.
iv) Shairihalinampangiliomaalumwavina
v) Idadiyamizanikatikamishororoinatofautiana.  (3x1)