USHAIRI MASWALI NA MAJIBU MODELI 2362021544

USHAIRI

Eti
Mimi niondoke hapa
Niondoke hapa kwangu
Nimesaki, licha ya risasi
Vitisho na mauaji, siondoki

Mimi
Siondoki
Siondoki siondoki
Niondoke hapa kwangu!
Kwa mateke hata na mikuki
Marungu na bunduki, siondoki

Hapa
Siondoki
Mimi ni Pahame!
Niondoke hapa kwangu!
Fujo na ghasia zikizuka
Na kani ya waporaji, siondoki

Haki
Siondoki
Kwangu siondoki
Niondoke hapa kwangu!
Nawaje; waje wanaokuja
Mabepari wadhalimu, siondoki

Kamwe
Siondoki
Ng’oo hapa kwangu!
Katizame chini mti ule!
Walizikwa babu zangu, siondoki

Sendi
Nende wapi?
Si hapa kitovu changu
Niondoke hapa kwangu
Wangawa na vijikaratasi
Si kwamba hapa si kwangu, siondoki

Katu
Siondoki
Sihitaji karatasi
Niondoke hapa kwangu
Yangu mimi ni ardhi hii
Wala si makaratasi, siondoki

​Maswali

• a) Shairi hili ni la aina gani? Kwa nini (alama 2)
• b) Taja masaibu anayopitia mzungumzaji (alama 4)
• c) Eleza toni ya shairi hili (alama 2)
• d) Eleza muundo wa shairi hili (alama 3)
• e) Tambua matumizi ya mbinu ya usambamba (alama 2)
• f) Andika ubeti wa tano kwa lugha nathari (alama 4)
• g) Tambua idhini moja ya mtunzi (alama 1)
• h) Eleza maana ya maneno yafuatayo kama yalivyotumika katika shairi  (alama 3)
  (i) Karatasi
  (ii) Nimesaki
  ​(iii)kitovu

MWONGOZO WA KUSAHIHISHA - USHAIRI

• 1.
  a.
  Ni shairi huru kwa sababu mshairi ametumia (i) mishata mf. katu, eti, niondoke
  Shairi lina umbo la paa la nyumba
  Matumizi ya alama za uakifishaji kwa wingi   (al. 2)
•   b.
  (i) Anatishwa kwa risasi
  (ii) Kupigwa mateke na mikuki
  (iii) Kuponda mali yake
  (iv) Kuletewa hatimiliki bandia (mwalimu akubali hoja nyingine yoyote) Al. 4
•   c.
  (i) Huzuni
  (ii) Ujasiri (2 x 1)
  (iii) Uchungu
• d.
  Shairi lina beti saba
  Kila ubeti una mishororo sita
  Lina umbo la paa la nyumba (3 x 1)
• e.
  Usambamba – Ni urudiaji wa kiwango cha sentensi, kirai (n.k)
  mf.
  (i) Niondoke, mimi niondoke hapa, niondoke hapa kwangu
  (ii) Siondoki, siondoki, siondoki niondoke hapa kwangu  (2 x 1)
• f.
  Mshairi anasema kamwe hatoki kwake.  Anaashiria chini ya mti  waliozikwa babu zake na kusisitiza kwamba hawezi akaondoka (al. 3)
• g.
  Inkisari –
  (i)  Sendi – Siendi       Nende wapi – Niende wapi
  (ii)  Kuboroga sarufi mf yangu mimi ni ardhi hii – Ardhi hii ni yangu mimi  (1 x 1)
• h.
  Karatasi – Hati miliki
  Nimesaki – Nimebaki
  Kitovu – Asili 

(al. 3 x 1)

TUMA KWA PRINTA